Opletten voor het beding van terugkeer bij schenking

Veronderstel, u heeft twee kinderen. Eén ervan is net gehuwd en plant om, samen met zijn echtgenote, een huis te bouwen. Aangezien u uw kind een financieel steuntje in de rug wilt geven beslist u om hem een bankgift te doen van € 100.000.

De aangetekende brieven worden opgemaakt en verstuurd, de overschrijving gebeurt, kortom de ganse 'schenking' gebeurt volgens het boekje en uw zoon krijgt het geld op zijn rekening. 

En dan slaat het noodlot toe: uw zoon krijgt een ongeval en overlijdt.

Wat gebeurt er met de € 100.000 die u geschonken heeft en die nog altijd op het spaarboekje van uw zoon staat? 

Tot voor kort was het zo dat in dat geval het geld terugkeerde naar de ouders maar dat zij hierop successierechten moesten betalen aangezien het geld afkomstig was uit de nalatenschap van de zoon. Naast het emotionele leed had je nog eens een financiële afstraffing.

Wat echter soms vervelend was, was dat de echtgenote van de zoon op dit bedrag levenslang het vruchtgebruik had.

Om de ouders deze financiële straf te besparen heeft de wetgever onlangs beslist dat in bepaalde omstandigheden, de schenking, in geval van vooroverlijden van het begiftigde kind, vrij van successierechten terugkeert.

Eén van de voorwaarden is dat er nog geen kleinkinderen zijn. In dat geval gaat de nalatenschap immers over naar de kinderen (onder voorbehoud van vruchtgebruik van de echtgenote).

Het recht van vruchtgebruik van de echtgenote blijft echter onverkort bestaan.

Deze regeling is van toepassing op alle schenkingen die gedaan zijn vanaf 24 januari 2014.

Ogenschijnlijk is dit een goede maatregel geweest van de wetgever. Het bespaart de ouders het financiële leed bovenop het emotionele leed dat zij reeds lijden door het overlijden van hun kind.

Toch zijn wij van oordeel dat de wetgever hier niet ver genoeg is gegaan:

• de echtgenote behoudt nog altijd levenslang het vruchtgebruik op dit vermogen
• als er kleinkinderen zijn krijgen zij een vermogen op een leeftijd die je liever als grootouders nog niet hebt
• de kleinkinderen betalen in ieder geval successierechten op hetgeen zij krijgen; de vrijstelling geldt alleen voor de schenkers-ouders

Dit is een heel moeilijke term voor iets wat eigenlijk heel eenvoudig is. Conventioneel betekent dat het is overeengekomen en vastgelegd in een geschrift. 

Een conventioneel beding van terugkeer is dus een overeengekomen modaliteit bij een schenking tussen schenker en begiftigde dat, in geval de begiftigde vooroverlijdt, in dat geval de schenking terugkeert naar de schenker net alsof er nooit een schenking is geweest.

Als er nooit een schenking is geweest kan er ook geen sprake zijn van successierechten of van vruchtgebruik door de langstlevende. Ook gaan de goederen niet over naar de kleinkinderen.

Op die manier heeft u als schenker-ouder terug gratis de volledige zeggingschap over uw geschonken vermogen. U kan dan ook beslissen wanneer u eventueel later dit geld wilt schenken aan uw kleinkind(eren).

Met de nieuwe regeling heeft de wetgever zeker een pijnpunt weggenomen uit de bestaande wetgeving.

Ideaal is het echter nog altijd niet. 

Wil men bij een vooroverlijden van een kind terugkeren naar de oorspronkelijke toestand alsof er nooit een schenking is gebeurd dan dient men een pacte adjoint op te maken waarin men een conventioneel beding van terugkeer opneemt.

U kan dit beding zelfs optioneel maken zodat u, indien het drama zich voordoet, nog altijd kunt kiezen of u er gebruik zal van maken of niet.

Wij raden u in ieder geval aan om u laten bij te staan bij het opmaken van een dergelijk document omdat dit moet beantwoorden aan diverse geldigheidsvereisten zoniet kan de ganse inhoud nietig verklaard worden.

Contacteer ons